Vụ 'Panama Leaks'

Nguyễn Ngọc Bảo

Thứ Hai, ngày 4 Tháng Tư vừa qua, một phần của hơn 2600 Go (hay 2,6 Terabytes) về hồ sơ trốn thuế của văn phòng Luật Sư Panama Mossack Fonseca chuyên về thuế khóa tại các thiên đường về thuế khóa đã được 109 cơ quan truyền thông lớn tại 76 quốc gia tung ra đồng loạt trên khắp thế giới.

Các tài liệu về Panama Leaks đã được thu thập cách đây hơn 1 năm, và được 376 nhà báo tiến hành điều tra, sau khi tờ nhật báo lớn Suddeutche Zeitung bên Đức đã nhận được món quà vô giá từ một nguồn tin cảnh báo mà danh tính được giữ kín. Tài liệu khổng lồ này đã được chuyển giao cho Tổ Hợp Quốc Tế Các Nhà Báo Chuyên về Điều Tra (ICIJ International Consortium of Investigative Journalists www.icij.org).

Các hồ sơ trốn thuế bao gồm hơn 11,5 triệu tài liệu trong 38 năm, từ 1977-2015 của văn phòng luật sư Mossack Fonseca liên hệ đến 214.488 văn phòng, công ty ma được dựng lên để trốn thuế tại thiên đường về thuế khóa Panama.

Sau khi phân tích khối lượng hồ sơ, hiện có ít nhất danh tính của 12 nguyên thủ và lãnh đạo của một số quốc gia được nhận diện như: Tổng Thống Ukraine Pedro Porochenko, Thủ Tướng Iceland Sigmundur David (từ chức ngày 5/4/2016), vua Saudi Arabia Saoudite Salman Al-Saoud, Tổng Thống Argentina Mauricio Macri, đương kim Tổng Thống của United Arab Emirates và Emir của Abu Dhabi Khalifa bin Zayed Al Nahyan, cựu thủ tướng Georgia Bidzina Ivanishvili, cựu Thủ Tướng Iraq Ayad Allawi, cựu Thủ Tướng Jordan Ali Abu al-Ragheb, cựu Thủ Tướng Qatar Hamad bin Jassim bin Jaber Al Thani, cựu Tổng Thống Sudan Ahmed al-Mirghani, cựu Thủ Tướng Moldova Ion Sturza, cựu Thủ Tướng Ukraine Pavlo Lazarenko.

Ngoài ra, bản phân tích còn nhận diện ra hơn 140 nhân vật thân cận với các nguyên thủ quốc gia khác trong đó có Sergueï Roldouquine (thân cận của Tổng Thống Nga Poutine), Rami Makhlouf (anh họ của Bachar Al-Assad, Mounir Majidi, Thư Ký riêng của vua Morocco, Bố của đương kim Thủ Tướng Anh David Cameron, và nhiều thành phần thân cận của Á căn Đình, Morocco, Ai Cập, Ghana,Nam Phi, Ivory Coast, Guinea, Pakistan, Azerbaïdjan, Tây Ban Nha, Mã Lai.

Một số quan chức và những người liên hệ đến ông Putin và ông Tập Cận Bình được nêu trong Hồ Sơ Panama. Hình: Reuters

Sau vụ Chinaleaks vào năm 2013, đây là một tiết lộ rất bất lợi cho Chủ Tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, vì có người anh rể Đặng Gia Qúy và người chị ruột Tập Kiều Kiều có tên trong Panama Leaks. Người thân thuộc của hai đương kim ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc, Trương Cao Lệ và Lưu Vân Sơn đều có tên trong Hồ Sơ Panama.


Ngoài ra, Lý Tiểu Lâm (con gái cựu Thủ tướng Lý Bằng) và Jasmine Li (cháu gái của Giả Khánh Lâm, cựu Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc) cũng có tên trong Hồ Sơ.

Liên quan đến Việt Nam có 7 công ty, 4 khách hàng, 8 cá nhân thừa hưởng, và 92 cổ đông. Hiện nay, tổ hợp ICIJ sẽ từ từ cho công bố các tài liệu chưa được phân tích, điều tra còn lại.

Vấn đề đặt ra là tại sao những tài liệu khổng lồ bị lọt ra ngoài?

Nếu sao chép khối lượng 2600 Go, phải mất hơn 90 phút với vận tốc sao chép ra DVD 500 Mo/giây (USB 3.0).

Nếu chỉ xử dụng USB 2.0, với vận tốc 60 Mo/giây, sẽ mất hơn 12 giờ. Và phải thay 2600 Go/8 = 350 DVD. Đó là chưa kể đến thời gian thay DVD mới và tìm kiếm trong hồ sơ lưu trữ (archive) của văn phòng Luật Sư Mossack Fonseca.

Do đó, những người thu thập được loại tài liệu kín này và khối lượng 2600 Go chắc chắn phải thuộc thành phần quản trị viên hay biết rõ hệ thống thông tin của Mossack Fonseca, thì mới có đủ thời giờ xử dụng quyền quản trị (admin privilege) nhằm tìm kiếm và thu thập hơn 11,5 triệu tài liệu cần lấy từ 1977-2015 trong hồ sơ lưu.

Văn phòng Luật sư Mossack Fonseca. Hình: Getty Images

Ngoài ra, có thể hệ thống bảo quản thông tin của văn phòng luật sư không được bảo vệ đúng mức. Nói cách khác là mức độ an ninh mạng khá lỏng lẻo; do đó, những kẻ tấn công có thể chiếm được trang mạng, xử dụng các lỗ hổng chưa được trám, đoạt lấy quyền quản trị. Từ đó, gài các nhu liệu chuyển hồ sơ (file transfer), để từ từ chuyển khối lượng khổng lồ này ra ngoài từ ngân hàng dữ kiện (database) mà không bị phát giác.

Chính những người cảnh báo (whistleblower) có lương tri, can đảm này đã bất chấp rủi ro, làm công việc lấy các tài liệu liên hệ đến các vụ trốn thuế, che dấu tài sản phi pháp các thành phần có quyền chức tại Panama, để công bố trước công luận thế giới.

Trước sự phát hiện động trời về Hồ Sơ Panama, phản ứng của dư luận lẫn chính quyền của một số quốc gia có những khác biệt.

Ngay sau vụ công bố danh sách đầu tiên, dư luận đều tỏ ra phẫn nộ trước các hành vi lạm dụng quyền chức để làm giầu bất chánh và che giấu tài sản phi pháp tại thiên đường thuế Panama.

Các chính phủ các quốc gia pháp trị như Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Đức, Ý, Hòa Lan, Bỉ, Canada đã tuyên bố là sẽ tiến hành điều tra về các dữ kiện trốn thuế các công dân liên hệ.

Trong lúc các quốc gia độc tài như Nga, Trung Quốc ngăn cấm việc loan tải vụ Panama Leaks bằng cách kiểm duyệt các khóa chữ liên hệ. Riêng tại Trung Quốc, hoàng đế đỏ Tập Cận Bình tỏ ra bối rối khi người dân Trung Quốc biết là gia đình Tập Cận Bình cũng tham nhũng, lợi dụng quyền thế để làm giàu bất chính và chiến dịch diệt tham nhũng cũng chỉ là cớ để tiêu diệt đối thủ chính trị, củng cố quyền lợi không hơn không kém.

Người dân Iceland biểu tình đòi thủ tướng từ chức.

Hậu quả chính trị đầu tiên là ngay ngày hôm sau 5/4, Thủ Tướng Iceland đã phải từ chức sau khi tên ông bị công bố trong vụ Panama Leaks và hàng chục ngàn dân biểu tình đòi thủ tướng từ chức.
Về phía Việt Nam, dư luận biết rõ phe phái Nguyễn Tấn Dũng, cũng như gia đình Trần Đại Quang tham nhũng biển thủ công qũy, thụ đắc tài sản phi pháp lên đến hàng tỷ Mỹ Kim. Ngày nay với sự quan tâm của dư luận, các luật pháp quốc tế cho phép truy lùng và thu hồi tài sản phi pháp, chắc chắn là lãnh đạo CSVN không còn chỗ để hạ cánh an toàn.

Chắc chắn sẽ có Vietnam Leak. Những người có lương tri trong guồng máy có khả năng thu thập các dữ kiện về tải sản phi pháp các thành phần lãnh đạo CSVN như Nguyễn Phú Trọng, Trần Đại Quang, Nguyễn Tấn Dũng, xin hãy thu thập dữ kiện và gởi đến các tổ chức đấu tranh cho dân chủ, cho tổ hợp ICIJ.